เมื่อโรคเบาหวาน อาจกลายเป็น โรคมะเร็งตับ
แม้กระทรวงสาธารณสุขของไทยจะไม่เคยให้ข้อมูลว่า “ โรคมะเร็งตับ ” เป็นโรคแทรกซ้อนที่สามารถเกิดกับผู้ป่วยเบาหวานได้ แต่เราก็ควรเฝ้าระวัง
เนื่องจากชมนาดเพิ่งได้ฟังข้อมูลทันโลกจาก นายแพทย์สมสินธุ์ ฉายวิจิตร แพทย์ประจำชีวจิตโฮม ท่านเล่าให้ฟังว่า
“แพทย์ในสหรัฐอเมริกาตั้งข้อสังเกตว่า ตลอด 20 ปีที่ผ่านมานี้ พบผู้ป่วยมะเร็งตับปฐมภูมิชนิดที่เกิดในเซลล์ตับ (Hepatocellular carcinoma หรือ HCC) มากขึ้น ซึ่งมีสาเหตุจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี รวมถึงเป็นตับแข็งเพราะดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หนัก”
ใช่แน่ไหม…เบาหวานร้ายกลายเป็นมะเร็ง
คุณหมอสมสินธุ์เล่าต่อว่า สาเหตุการเกิดโรคมะเร็งยังไม่หมดเพียงเท่านั้นค่ะ เพราะที่สร้างความประหลาดใจให้กับคุณหมอในประเทศสหรัฐอเมริกา คือ พบว่า ในกลุ่มผู้ป่วยมะเร็งตับชนิด HCC มีโรคเบาหวาน ภาวะอ้วน และไขมันในเลือดสูงเป็นโรคประจำตัวด้วย
คุณหมอทั้งหลายในประเทศนี้จึงพยายามทำการศึกษาและวิเคราะห์ให้ลึกลงไปว่า โรคเบาหวานชนิดที่ 2 (ชนิดดื้ออินซูลิน พบมากในผู้ใหญ่) มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคมะเร็งตับชนิด HCC หรือไม่
ผู้ที่ทำการศึกษาในเรื่องนี้อย่างจริงจังคือ สมาคมวิจัยด้านมะเร็งของประเทศสหรัฐอเมริกา (American Association for Cancer Research หรือ AACR) ซึ่งได้ศึกษาในผู้เป็นมะเร็งตับชนิด HCC มากกว่า 6,500 ราย และผู้ไม ่เป็นมะเร็งตับกว ่า 190,000 ราย เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค
พบข้อมูลว่า 63 เปอร์เซ็นต์ของผู้ที่เป็นมะเร็งตับชนิด HCC มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมากกว่า 1 ปัจจัย โดยเรียงลำดับปัจจัยเสี่ยงที่ก่อ
ให้เกิดโรคได้ดังนี้
ทำไมเบาหวานจึงกลายเป็นมะเร็ง
ส่วนสาเหตุว่าทำไมผู้ป่วยเบาหวานจึงมีโอกาสเป็นมะเร็งนั้น คุณหมอสมสินธุ์เล่าต่อว่า จากรายงานนี้ยังไม่สามารถสรุปแน่นอนถึงสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 กลายเป็นมะเร็งตับชนิด HCC ได้
บรรดาผู้ทำการศึกษาเพียงตั้งข้อสันนิษฐานว่า อาจเกิดจากผู้ป่วยมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ร่างกายจึงกระตุ้นให้ตับอ่อนสร้างอินซูลิน (Insulin) ออกมาเป็นจำนวนมาก แต่เซลล์ไม่สามารถนำอินซูลินไปใช้ได้ระดับน้ำตาลในเลือดจึงไม่มีอะไรมาควบคุม จึงคงอยู่ในระดับสูง
ตับอ่อนจึงระดมสร้างอินซูลินเพิ่มขึ้น ซึ่งสภาวะนี้เองจะทำให้ร่างกายผลิตอินซูลินโกร๊ธแฟ็คเตอร์ทู(Insulin Growth Factor 2 หรือ IGF 2) ออกมาด้วย ซึ่งสารตัวนี้จัดเป็นโปรตีนชนิดหนึ่ง มีฤทธิ์คล้ายอินซูลิน แต่ความน่ากลัวคือ มันสามารถไปกระตุ้นการเกิดมะเร็งตับชนิด HCC ได้
คุณหมอสมสินธุ์อธิบายต่อว่า ผู้ทำการศึกษาเรื่องนี้จึงสรุปว่า การจะลดอุบัติการณ์การเกิดมะเร็งตับชนิด HCC คือ ต้องสร้างกลยุทธ์ป้องกันโรคเบาหวาน ลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี
นี่เป็นกรณีศึกษาของชาวอเมริกันค่ะ แต่สำหรับในเมืองไทยนั้นยังไม่มีการศึกษาเรื่องนี้ แต่เราก็ควรระวังตัว โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวานซึ่งเคยติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี รวมถึงดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จัดยิ่งต้องระวัง เพราะคุณหมอสมสินธุ์บอกว่า จะมีโอกาสเป็นโรคมะเร็งตับชนิด HCC สูงกว่าผู้ป่วยเบาหวานทั่วไปหลายเท่าตัวนัก
ป้องกันตัวเองอย่างไรให้ไกลมะเร็งตับ
ถึงอย่างนั้นผู้ป่วยเบาหวานก็มีวิธีป้องกันมะเร็งตับได้ค่ะ คุณหมอสมสินธุ์แนะนำวิธีการดังนี้
“ต้องควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติไม่ควรให้ระดับน้ำตาลขึ้นๆลงๆ เพราะจะยิ่งเพิ่มโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค โดยการกินอาหารที่เหมาะสม ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ควบคุมน้ำหนักอยู่ในเกณฑ์ปกติ และกินยาตามคำแนะนำของแพทย์”
โรคมะเร็งตับจะไม่มากล้ำกราย ถ้าเราตั้งมั่นต่อการดูแลสุขภาพทั้งผู้ป่วยเบาหวานและไม่ป่วยค่ะ
ขอขอบคุณรูปภาพจาก unsplash
ขอขอบคุณรูปภาพจาก pixels
ขอขอบคุณข้อมูลจาก goodlifeupdate
